۱۰ نشانه خرابی شیر هیدرولیک و روش‌های عیب‌یابی سریع
مقدمه
شیر هیدرولیک (Hydraulic Valve) یکی از اجزای حیاتی سیستم‌های هیدرولیک است که وظیفه کنترل جریان و فشار روغن را برعهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند عملکرد کلی دستگاه را مختل کند و حتی منجر به خسارات سنگین شود. شناخت نشانه‌های خرابی و عیب‌یابی به موقع، از هزینه‌های اضافی و توقف‌های کاری جلوگیری می‌کند.
۱. کاهش قدرت یا سرعت سیستم هیدرولیک
نشانه: افت بازدهی یا سرعت حرکت جک یا موتور
علت محتمل: گرفتگی یا نیمه‌باز ماندن شیر
روش عیب‌یابی: بررسی سطح روغن و تمیز کردن شیر از آلودگی یا رسوب
۲. نشتی روغن از اطراف شیر
نشانه: روغن‌ریزی قابل مشاهده در اطراف شیر
علت محتمل: فرسودگی اورینگ‌ها، واشرها یا ترک‌خوردگی بدنه
روش عیب‌یابی: بازرسی چشمی، تعویض اورینگ یا واشر و بررسی بدنه شیر
۳. صدای غیرعادی (ویزش یا سوت) هنگام کار
نشانه: صدای عجیب، سوت یا لرزش از شیر
علت محتمل: هوا گرفتن سیستم یا ساییدگی اجزای داخلی
روش عیب‌یابی: هواگیری سیستم و در صورت ادامه، باز کردن شیر و تمیزکاری یا تعویض قطعات داخلی
۴. لرزش یا تکان نامنظم جک یا موتور
نشانه: حرکت غیرمنظم یا قطع و وصل
علت محتمل: گرفتگی مجاری شیر به علت ذرات معلق یا روغن آلوده
روش عیب‌یابی: فیلتر کردن روغن، شستشوی مسیر شیر
۵. افزایش بیش‌ازحد دمای روغن
نشانه: داغ شدن سریع روغن در مدار
علت محتمل: نیمه‌باز یا گیر کردن شیر و بازگشت روغن به مخزن
روش عیب‌یابی: کنترل کارکرد شیر و اطمینان از باز و بسته شدن کامل
۶. گیر کردن شیر (Sticking)
نشانه: گیر کردن اهرم یا عدم تغییر وضعیت
علت محتمل: رسوب، زنگ‌زدگی یا ساییدگی دسته شیر
روش عیب‌یابی: تمیزکاری، روانکاری و درصورت نیاز تعویض قطعه آسیب‌دیده
۷. واکنش کند یا تأخیر در اجرای فرمان
نشانه: تأخیر در عملکرد جک یا شیر برقی
علت محتمل: وجود هوا در سیستم یا ضعیف شدن سیم‌پیچ شیر برقی
روش عیب‌یابی: هواگیری و تست برق‌دار بودن سیم‌پیچ
۸. نشتی داخلی (Internal Leakage)
نشانه: سیستم زیر بار قدرت کافی ندارد، اما روغن نشتی بیرونی ندارد
علت محتمل: آسیب به سیت (Seat) شیر یا اورینگ داخلی
روش عیب‌یابی: تست فشار و بررسی افت یا نشتی فشار از طریق شیر
۹. سوختن یا بوی غیرعادی سیم‌پیچ شیر برقی
نشانه: شیر برقی عمل نمی‌کند یا داغ می‌شود
علت محتمل: اتصال کوتاه یا جریان اضافی
روش عیب‌یابی: تست با آوومتر، بررسی ترمینال و درصورت نیاز تعویض سیم‌پیچ
۱۰. عمل نکردن کامل سیستم (Failure to Operate)
نشانه: شیر هیچ عکس‌العملی ندارد
علت محتمل: قطعی برق، خرابی کامل شیر یا خرابی فرمان‌دهنده
روش عیب‌یابی: بررسی اتصال برق و اطمینان از سالم بودن کلید و شیر
توصیه‌های پایانی برای کاربران
همیشه روغن هیدرولیک تمیز و مناسب استفاده کنید.
به طور منظم فیلترها و اورینگ‌ها را بررسی و تعویض نمایید.
پس از مشاهده اولین علائم خرابی، سریعاً اقدام به عیب‌یابی کنید تا از خسارت بیشتر جلوگیری شود.