شیلنگ و اتصالات

شیلنگ و اتصالات هیدرولیک و پنوماتیک را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم.

شیلنگ فشار قوی (High Pressure Hose)

1. ساختار و اجزاء

شیلنگ‌های فشار قوی برای انتقال سیالات هیدرولیکی (روغن، گریس، آب‌پرفشار، گازهای فشرده) در فشارهای بالا طراحی شده‌اند و به طور معمول از لایه‌های زیر تشکیل می‌شوند:

• لایه داخلی (Inner Tube): از لاستیک سنتتیک یا ترموپلاستیک مقاوم در برابر سیال.
• لایه مسلح‌کننده (Reinforcement Layer): یک یا چند لایه فولادی بافته‌شده (Steel Braid) یا سیم‌پیچی‌شده (Spiral Wire) برای تحمل فشار تا 1000 بار.
• روکش بیرونی (Outer Cover): از لاستیک مقاوم در برابر سایش، UV، روغن و مواد شیمیایی.

2. مشخصات فنی معمول

• ویژگی محدوده
• قطر داخلی 6 – 50 mm
• فشار کاری 100 – 700 بار (مطابق SAE 100R12 یا EN 856 4SP)
• دمای کاری -40 تا +120 °C (بسته به جنس)
• استانداردها ISO 1436, SAE J517, EN 853-857

3. کاربردها

• سیستم‌های هیدرولیک صنعتی و موبایل (لودر، بیل مکانیکی، پرس)
• دستگاه‌های واترجت صنعتی
• انتقال روغن‌های معدنی و سنتتیک در فشار بالا

4. انواع ساختار بر اساس تعداد لایه‌ها

Single Braid – یک بافت: مناسب فشارهای متوسط تا حدود 225 بار. Double Braid – دو بافت فولادی: برای فشارهای بالا تا حدود 400 بار. Spiral Wire – سیم‌پیچ فولادی: 4 یا 6 لایه؛ برای فشارهای فوق‌بالا تا حدود 1000 بار، مخصوص ویبراتورهای بتن، واترجت، دستگاه‌های پرس صنعتی. خرید شیلنگ و اتصالات

5. کدگذاری انواع (مطابق SAE J517)

کد ساختار فشار کاری (بار) کاربرد SAE 100R1 یک بافت فولادی 150-250 ماشین‌آلات سبک SAE 100R2 دو بافت فولادی 300-400 لودر، لیفتراک SAE 100R12 چهار سیم‌پیچ 400-700 پرس‌های هیدرولیک SAE 100R13 شش سیم‌پیچ 500-950 واترجت فوق‌فشار

6. تست و کنترل کیفیت

تست هیدرواستاتیک برای اطمینان از تحمل فشار کاری و انفجار (Burst Pressure Test).
انعطاف‌پذیری (Bend Test) تحت شرایط دمایی مختلف.
تستهای مقاومت به سایش (Abrasion Test) با دستگاه‌های استاندارد ISO 6945.
مقاومت به روغن و مواد شیمیایی طبق ASTM D471.

اتصالات هیدرولیک (Hydraulic Fittings)

1. انواع رایج

• اتصالات رزوه‌ای NPT: استاندارد آمریکایی، مخروطی برای آب‌بندی فلز به فلز.
• BSP (British Standard Pipe): رزوه موازی یا مخروطی.
• JIC (Joint Industrial Council): سیل مخروطی 37 درجه، مقاوم در فشار بالا.
• ORFS (O-Ring Face Seal): آب‌بندی با اورینگ، مقاوم در ضربه و لرزش.
• DIN 2353 / Metric: استاندارد اروپایی. قیمت شیلنگ و اتصالات

2. مواد سازنده

• فولاد کربنی با آبکاری روی-نیکل برای مقاومت به خوردگی.
• فولاد ضدزنگ برای محیط‌های خورنده.
• برنج برای سیستم‌های کم‌فشار یا کاربردهای خاص.

اتصالات پنوماتیک (Pneumatic Fittings)

برای انتقال هوای فشرده در فشارهای پایین‌تر (معمولاً تا 10 بار)، سبک و با نصب سریع:

• Push-in (فشار دهید تا قفل شود) – مناسب برای لوله‌های پلی‌آمید یا پلی‌اتیلن.
• Push-on – بدون نیاز به ابزار خاص.
• کوپلینگ سریع (Quick Coupling) – برای جدا/وصل سریع شیلنگ‌ها.
• رزوه داخلی/خارجی BSP یا NPT برای اتصال به سیستم.

نکات ایمنی و نگهداری

• انتخاب شیلنگ بر اساس فشار کاری + فشار انفجار (Burst Pressure ≥ 4× فشار کاری).
• عدم تاباندن بیش‌ازحد یا ایجاد شعاع خم کوچک‌تر از حد مجاز.
• بازرسی دوره‌ای برای ترک، سایش، نشتی.
• استفاده از گارد فنری یا محافظ ضدسایش در محل‌های پرخطر. عمده شیلنگ و اتصالات

استانداردهای بین‌المللی مرجع

• ISO 1436 – شیلنگ‌های هیدرولیک با روکش لاستیکی
• SAE J517 – الزامات فنی انواع شیلنگ فشار قوی
• EN 853 / EN 856 / EN 857 – شیلنگ‌های تقویتی با نخ یا فولاد
• ISO 4414 – ایمنی سیستم‌های پنوماتیک
• ISO 8434 – اتصالات لوله و شیلنگ

اتصالات هیدرولیک – جزئیات بیشتر

3. روش آب‌بندی و اتصال

• فلز به فلز (Metal-to-Metal Seal): مانند JIC و مخروط 37°؛ مناسب فشارهای بالا و دمای کاری تا 200°C.
• آب‌بندی با اورینگ (O-Ring): مانع ورود هوا و نشتی در ارتعاش و ضربه زیاد.
• حلقه برشی (Cutting Ring – DIN): خم‌کردن و قفل‌کردن لوله فلزی با فشار مکانیکی.

4. فرآیند مونتاژ شیلنگ و اتصال

1. برش دقیق شیلنگ با قیچی یا اره مخصوص بدون له‌شدن جداره.
2. برداشتن لایه بیرونی در بخش اتصال، بدون آسیب به مسلح‌کننده.
3. قرار دادن فیتینگ داخل شیلنگ و بوش بستن روی آن.
4. پرس کردن با دستگاه هیدرولیک کرمپینگ (Crimping Machine) طبق جدول قطر استاندارد.
5. تست نهایی فشار.

5. پوشش‌های ضدخوردگی رایج روی فیتینگ‌ها

• Zinc Nickel Plating – مقاومت بالا در محیط‌های شور یا مرطوب.
• Electroless Nickel Plating – مقاوم در برابر مواد شیمیایی.
• Black Oxide Coating – برای ظاهر صنعتی و مقاومت متوسط.

اتصالات پنوماتیک – جزئیات فنی بیشتر

3. استاندارد ابعادی و رزوه‌ها

• ISO 228-1 BSP (رزوه موازی)
• ISO 7-1 BSPT (رزوه مخروطی)
• ANSI/ASME B1.20.1 NPT (رزوه مخروطی آمریکایی)
• Metric Thread DIN 13

4. مواد پرکاربرد

5. فشار و قطرهای کاری

• فشار کاری: حداکثر 10 – 15 بار
• قطر لوله: 4 – 16 mm
• دمای کاری: -20 تا +60°C (بسته به جنس)

بخش ایمنی پیشرفته

• همیشه فشار کاری شیلنگ را بر اساس شرایط دائمی انتخاب کنید، نه حداکثر لحظه‌ای.
• از خم کردن شیلنگ زیر شعاع مجاز خودداری کنید (مطابق جدول سازنده). فروش شیلنگ و اتصالات
• از عبور شیلنگ در مجاورت لبه‌های تیز بدون محافظ استفاده نکنید.
• بعد از هر تعمیر یا مونتاژ، شیلنگ باید تست فشار مجدد شود.
• ثبت سابقه سرویس و تعویض براساس ساعات کارکرد و شرایط محیطی.